Nagroda przyznawana jest osobom, a także instytucjom i organizacjom społecznym za szczególnie aktywny udział w upamiętnieniu historii narodu polskiego w latach 1939–89 oraz za działalność publiczną zbieżną z ustawowymi celami IPN.
Nagrodę w lipcu 2002 r. ustanowił prezes IPN prof. Leon Kieres, a jej pomysłodawcą był ówczesny dyrektor krakowskiego oddziału IPN prof. Janusz Kurtyka (prezes IPN w latach 2005–2010).
Laureatami nagrody w poprzednich latach byli m.in. prezydent Lech Kaczyński, Oleg Zakirov, Władysław Bartoszewski, Zofia i Zbigniew Romaszewscy, Paweł Jasienica, rosyjskie Stowarzyszenie Memoriał, Janusz Kurtyka, ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Tomasz Merta, Ewa Siemaszko i Władysław Siemaszko.
https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/51949,Prezes-IPN-Nasi-laureaci-to-ludzie-ktorzy-oddali-swoj-czas-niekiedy-zdrowie-by-p.html